ZO zit het met voeding en diabetes

Wat is diabetes mellitus?

De ziekte diabetes mellitus (suikerziekte) type 2 kan soms al jarenlang bestaan voordat het ontdekt wordt. Vaak zijn er weinig tot geen klachten. Daardoor wordt niet duidelijk dat er iets niet goed gaat in de stofwisseling. Vermoeidheid en veel dorst zijn vaak de eerste verschijnselen die aanleiding geven om naar de huisarts te gaan.

Hoe zit het met de voeding?

Als u eet wordt de voeding die u gebruikt in het maag-darmkanaal verteerd. De koolhydraten (suikers) uit de voeding worden hierbij omgezet in glucose en komen zo via de darm in het bloed terecht. De  koolhydraten die in de voeding voorkomen zijn zetmeel, vruchtensuiker, melksuiker en gewone ´kristalsuiker´ in snoep en koekjes. Hoe meer u eet, hoe meer glucose er in het bloed komt en hoe hoger de bloedglucosewaarde dan wordt.

Bekijk hier de koolhydratentabel of download deze als pdf.

Wat is insuline?

Het hormoon insuline wordt gemaakt door de alvleesklier en heeft een belangrijke functie bij het verwerken van de glucose. Het zorgt er voor dat glucose vanuit het bloed in het lichaam verder wordt verwerkt. De glucose wordt gebruikt als brandstof en levert dus energie die onmisbaar is voor alle activiteiten van het lichaam, zoals ademhalen, bewegen en denken.

Bij diabetes is er sprake van een tekort aan insuline of een verminderde werking van insuline bijvoorbeeld door overgewicht. Hierdoor blijft er teveel glucose in het bloed. Deze glucose kan dus niet gebruikt worden als energie voor het lichaam. Vermoeidheid en gewichtsverlies zijn vaak de eerste symptomen van diabetes. Ook dorst is een veel voorkomend verschijnsel. Dorst ontstaat doordat de bloedglucosewaarde veel te hoog is en het lichaam het teveel aan glucose met veel water uitscheidt via de urine.

Lichamelijke schade en het voorkomen ervan.

Ook al ervaart u niet zoveel klachten van een te hoge bloedsuiker, toch is het niet goed voor het lichaam. Een te hoge bloedsuiker beschadigd de bloedvaten. Op den duur kan zelfs het hart, de bloedvaten, ogen, nieren of de zenuwen worden beschadigd. Het is dus zeker van belang om een hoge bloedsuiker te voorkomen.

Om de bloedglucosewaarden weer op een goed peil te krijgen zijn er verschillende mogelijkheden. Wanneer u te zwaar bent is het belangrijk dat u gaat afvallen, want bij overgewicht kan de insuline niet goed werken. Maar als u afvalt gaat dat weer beter, zodat de bloedwaarden normaliseren. Verder is het belangrijk dat u uw maaltijden goed over de dag verdeelt. Want hoe groter de maaltijd, hoe meer glucose er in het bloed komt. Om het lichaam niet te zwaar te belasten en niet een te zwaar beroep te doen op de beperkte werking van insuline, is het beter om erg hoge bloedsuikers te voorkomen. Dat kan door kleinere maaltijden te gebruiken. En door weinig of geen suiker te gebruiken. Als het niet lukt om met deze maatregelen de bloedsuikerwaarde goed te houden is het nodig om medicijnen voor de bloedsuikers te gebruiken.

Goed verdelen van de maaltijden wat is dat?

Een goede verdeling betekent in elk geval drie maaltijden per dag gebruiken. Soms is het zelfs nodig om de maaltijden in zes porties over de dag te verdelen. Dus drie kleine hoofdmaaltijden en drie tussendoortjes.

Voor iemand die diabetes heeft, is het belangrijk om iets meer te weten over koolhydraten. Koolhydraten worden ook wel suikers genoemd. Ze komen in verschillende vormen voor, afhankelijk van het soort voedingsmiddel:

  • Zetmeel, in brood, aardappelen, rijst, deegwaren en peulvruchten
  • Melksuiker (=lactose) in melk, yoghurt, karnemelk
  • Vruchtensuiker (=fructose), in fruit en vruchtensap
  • Kristalsuiker, in snoep, koek, gebak en zoete dranken.
  • Druivensuiker (=glucose), vaak in tabletvorm zoals dextro-energy, of toegevoegd aan voedingsmiddelen.

De belangrijkste bronnen van koolhydraten zijn brood, aardappelen, rijst, pasta, fruit, vruchtensap, koek, snoep, frisdrank en suiker in koffie of thee.

Om te voorkomen dat u teveel koolhydraten in een keer gebruikt is het handig als u zelf een beetje weet waar veel koolhydraten in zitten. U weet dan dat u van die producten slechts kleine porties kunt gebruiken, om te voorkomen dat de bloedsuiker te hoog wordt.

Hieronder leest u over de hoeveelheid koolhydraten in die voedingsmiddelen.

VoedingsmiddelGrammen koolhydraten
1 snee brood15
1 aardappel (50g)8
1 opscheplepel rijst (50g)15
1 opscheplepel pasta (50g)12
1 portie fruit15
1 glas vruchtensap15
1 speculaasje8
5 dropjes15
1 glas frisdrank15
1 klontje suiker5

Er zijn uitgebreide tabellen waar veel meer informatie over koolhydraten in staat. Dus als u meer informatie over koolhydraten wilt kunt u zo’n tabel aanschaffen. De eettabel van het voedingscentrum is daar een voorbeeld van. Die kost €8,95 en kunt u bestellen via de website van het Voedingscentrum.